De uitdaging om AI en privacy in balans te houden, is complex. Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) spelen algoritmes en kunstmatige intelligentie (AI) "een steeds grotere rol in besluiten die bedrijven en de overheid over mensen nemen. Dit biedt kansen, maar de dreiging om de menselijke maat te verliezen ligt op de loer. Algoritmes kunnen grote impact hebben op mensenlevens en op de samenleving."
Bedrijven dragen ondertussen de verantwoordelijkheid om persoonsgegevens te beveiligen en privacy van medewerkers en klanten te waarborgen. Maar hoe kunnen ze dit op een praktische manier aanpakken?
Stap 1: Bewustwording en transparantie
Bedrijven moeten begrijpen hoe AI en machine learning werken en hoe ze hiermee persoonsgegevens verwerken. Dit vraagt om transparantie naar medewerkers, gebruikers en en consumenten. Medewerkers en andere gebruikers dienen bewust gemaakt te worden van het feit dat hun gegevens kunnen worden verzameld en verwerkt door AI-systemen, en wat de implicaties hiervan zijn voor hun privacy. Hierdoor kunnen zij bewuste beslissingen nemen over het delen van hun gegevens en deze beter beheren en beschermen. Consumenten moeten de mogelijkheid hebben om de verwerking van hun gegevens op deze wijze te weigeren of te beëindigen.
Stap 2: Inventariseer gegevensverzameling en -verwerking
Het is het belangrijk om een inventarisatie te maken van welke gegevens worden verzameld en verwerkt door AI-tools en -systemen. Dit helpt om te bepalen welke gegevens noodzakelijk zijn voor het functioneren van bedrijfsprocessen, en welke gegevens overbodig of potentieel gevaarlijk zijn voor de privacy van gebruikers.
ChatGPT verzamelt en analyseert bijvoorbeeld enorme hoeveelheden gesproken en geschreven taal data, waaronder de 'prompts' van individuele gebruikers.
"For artificial intelligence to be truly smart, it must respect human values, including privacy. If we get this wrong, the dangers are profound." – Tim Cook, CEO van Apple
Stap 3: Maak gebruik van beveiligingsmaatregelen
Het is belangrijk om beveiligingsmaatregelen te implementeren om de verzamelde gegevens te beschermen tegen diefstal, verlies of onrechtmatig gebruik. Hierdoor wordt het privacy-risico voor gebruikers verminderd en wordt vertrouwen in het AI-systeem gestimuleerd.
Een aantal beveiligingsmaatregelen bedrijven kunnen implementeren om de gegevens van gebruikers te beschermen, zijn:
Versleuteling: De gegevens van gebruikers moeten worden versleuteld zodat deze niet onrechtmatig kunnen worden onderschept of bekeken.
Toegangscontrole: Toegang tot de gegevens moet worden beperkt tot alleen die personen die hier specifiek voor bevoegd zijn.
Regelmatige beveiligingsaudits door externe beveiligingsexperts: Het is belangrijk om regelmatig te controleren of de beveiligingsmaatregelen nog voldoende zijn en of er aanpassingen nodig zijn.
Stap 4: Monitoring en beoordeling
Om te waarborgen dat AI en privacy in balans blijven, is het belangrijk om regelmatig de effectiviteit van relevante technische en organisatorische maatregelen te beoordelen. Dit kan door middel van interne audits of door het aanstellen van een onafhankelijke externe partij. Vanwege de enorme snelheid van AI-ontwikkelingen, zullen maatregelen, wetgeving en technologieën vaker en sneller beoordeeld moeten worden.
Daarnaast is het belangrijk om de juiste procedures en processen te hebben om eventuele datalekken op te sporen, te melden en te herstellen. Bedrijven moeten in staat zijn om sneller dan ooit te reageren op datalekken om de schade zoveel mogelijk te beperken. Dit vereist mogelijk nieuwe protocollen en regelgeving. Hierin zullen bedrijven gezamenlijk kunnen optrekken met de overheid en het AP.
Toekomst AI & Privacy
De AVG blijft de basis voor de privacybescherming van gegevens in Europa, maar het is mogelijk dat er in de toekomst aanvullende regelgeving zal komen die specifiek gericht is op AI en privacy. Dit zal het belang van het implementeren van beveiligingsmaatregelen en het waarborgen van transparantie alleen maar verder benadrukken.
In de toekomst zal de rol van kunstmatige intelligentie in onze samenleving alleen maar toenemen. Het is daarom belangrijk dat bedrijven nu al actie ondernemen om de verantwoordelijkheid voor de privacy van medewerkers consumenten serieus te nemen.